Grafik Tasarım Elemanları / Devam

Doku

Sanat elemanları arasında doku hem görme hem dokunma duygusuna hitap eden bir elemandır. Objenin hem dış yapısı hem de iç yapısı hakkında bir bilgi verebilir.

Sanatsal anlamda doku, maddelerin doğal yapısının dış yüzeyindeki görüntüsüdür.

Dokuları doğal dokular ve yapay (insan eliyle yapılmış) dokular olmak üzere ikiye ayrılmaktadır:

1. a) Doğal Dokular: “Bir nesnenin, üzerine dokunarak hissettiğimiz ya da gözümüzle algıladığımız yapısıdır”
2. b) Yapay Dokular: “İnsanlar tarafından yapılmış olan cam, metal, halı, perde, plastik eşya ve bunlara benzer pek çok nesnenin yüzeylerinde görülen ya da algılanan yapıdır” (Ekici, 2004, s.51,52).

Biçim

Bir tasarımda rol oynayan en önemli öğelerden biri de biçimdir. Her tasarım tasarı haline geçerken, yani maddeleşirken belirli çevre çizgileriyle sınırlanır ve bir kalıba bürünür. Hem iki boyutlu, hem de üç boyutlu cisimler için durum aynıdır (Kaymakcan, 2006, s.25).

Biçimlerin düzenlenmesi tasarımı oluşturur. Biçimle bazen şekil, bazense zemin olarak karşımıza çıkabilirler.

Yön

Çalışmalarda ağırlık ve güç dengesinin, bir sistem oluşturarak güçlerin birbirlerini telafi etmesiyle ortaya çıkmaktadır. Temelde üç esaslı yön vardır. Düşey, yatay, diyagonal.

Diyagonal doğrultular yönsel itme güçlerinin yatay ve düşeylere doğru bir hareketi olarak nitelendirilebilir. Çizginin doğrultusu geniş bir yüzeydeki hareket yörüngesi bakımından çok önemlidir. Hareket eden bir formun pozisyonu yön olarak düşey, yatay ve diyagonalden başka, çevresel, merkezsel, konsantrik, eksantrik, spiral ve rotasyon olarak da yerleştirilebilir. (Kalyoncu, 2000. s.14).

İster renkle, ister biçimle, isterse lekelerle oluşsun, eğer hareketler aynı yönde ise bu monotonluğu gösterir. Tasarımcı bir tasarımı hareketlendirmek, canlılık getirmek adına çalışmasında farklı yönler kullanabilir.

 

Ölçü

 

Bir yapının veya objenin kendi içinde ölçülü olmasına ölçü denmektedir. Niteliklerden farklı olarak nicelik, büyüklük ve hacim gibi, nesnenin içinde var olan özelliklerin büyüklük ya da gelişme derecesiyle nesneyi karakterize eder. Nicelik, sayısal bir ifadedir. Nitelik ve nicelik birbirine bağlıdır. Çünkü bir ve aynı nesnenin yönlerini temsil ederler. Bir başka deyişle nitelikle niceliğin birliğine ölçü denmektedir (Ekici, 2004, s.55).

Bir grafik tasarım ürünü, daima değişik ve belirli ölçülere sahip görsel unsurların bir araya gelmesiyle oluşur. Ölçüler büyüdükçe, etkileyicilik ve algılanırlık da artar (Becer, 2005, s.62).